De nationale verkiezingen in Zuid-Afrika
Op 8 mei 2019 vonden de nationale verkiezingen in Zuid-Afrika plaats. Altijd weer een spannend moment dat het land een aantal weken in rep en roer brengt, want er hangt natuurlijk veel af van de uitslag. Die is bepalend voor waar het land de komende jaren naar toe gaat op economische, politieke en sociale vlakken.
Voorafgaand
Zuid-Afrika, sowieso een zeer dynamisch land, is de weken voorafgaand aan de verkiezingen helemaal in de ban van economische en maatschappelijke onderwerpen die de politieke agenda bepalen. Een maand van tevoren worden talloze acties en protesten gepland om aandacht te vragen voor sociale problemen. Dit is tactisch gezien een uitstekende timing, want op deze manier dwingen de actievoerders de politici te luisteren naar hun problemen en ze zorgen ervoor dat deze zaken een plek krijgen op de politieke agenda. Het is daarom belangrijk om zoveel mogelijk mensen mee te krijgen in hun protest en om een zo groot mogelijke impact te veroorzaken. Dit gaat uiteraard niet zonder slag of stoot. De protesten brengen vaak onrust, dwang, vandalisme, diefstal en geweld met zich mee. In sommige gevallen resulteert het in een complete afsluiting van een stad of wijk, zogenaamde lock-downs, doordat alle toegangswegen en stations worden afgesloten door actievoerders.
De protesten gaan meestal over de basisvoorzieningen waar de gemeentes verantwoordelijk voor zijn (huisvesting, water- en elektriciteitsvoorzieningen, en het ophalen van huishoudelijk afval). Ook staan werkgelegenheid en het claimen van land hoog op de agenda. Soms is de reden voor het protest niet eens bekend, maar wordt er actiegevoerd om een wijk en haar algemene problemen op de kaart te zetten en de politiek te dwingen de situatie te verbeteren.
De acties hebben vaak het gewenste effect. De actievoerders krijgen de aandacht waar ze om vragen en politici komen naar de betreffende gebieden om te proberen de situatie er onder controle te krijgen en er tegelijkertijd stemmen te winnen.
Verdeeld
Helaas zorgt de politiek er niet altijd voor dat de gemoederen bedaard worden. Soms gooien ze juist olie op het vuur in een poging meer stemmen voor zich te winnen. Door het koloniale verleden te benadrukken en de bevolking tussen zwart en wit te verdelen, wordt verdeeldheid gevoed. In plaats van zich te richten op saamhorigheid, samenwerking en het creëren van een rooskleurige toekomst, blijven ze, zelfs 25 jaar na de eerste vrije verkiezingen van Zuid-Afrika, het verleden van ongelijkheid benadrukken. Dit leidt tot verontwaardiging bij alle Zuid-Afrikaanse bevolkingsgroepen en tot nog meer protesten en verdeeldheid.
Nelson Mandela
Het verkiezingsverhaal start dus weken eerder dan de dag waarop de Zuid-Afrikanen kunnen stemmen. Om een zo volledige mogelijke fotoserie te maken van de nationale verkiezingen van 2019 is het daarom noodzakelijk om op tijd te beginnen.
Ik wilde me niet richten op het verkiezingsverhaal van prominente Zuid-Afrikanen of op het verkiezingsproces, maar juist op de ervaringen van de ‘gewone mens’, de gemiddelde Zuid-Afrikaan, voor wie deze verkiezingen het belangrijkste is omdat dit hun toekomst, hun levensomstandigheden en hun kansen op de arbeidsmarkt bepaalt. De verkiezingssfeer voor deze mensen wordt bepaald door verkiezingspropaganda, hun dagelijkse levenssituatie en loyaliteit naar hun politieke partij. Er wordt nog regelmatig gerefereerd aan Nelson Mandela, die nog steeds gezien wordt als de vader van Zuid-Afrika. De loyaliteit aan hem beïnvloedt het stemgedrag van veel Zuid-Afrikanen.
En het ANC, Mandela’s partij, speelt daar handig op in. Toch zijn veel Zuid-Afrikanen ook onder de indruk van de snel opkomende EFF, een controversiële partij, die haar inspiratie uit nationaalcommunistische hoek haalt. Zo verkeren veel Zuid-Afrikanen in een dilemma tussen loyaliteit enerzijds en het willen geloven van populistische beloften anderzijds. En de protesten en acties van de verschillende groeperingen hitsen de verkiezingssfeer alleen nog maar meer op.
Fotoserie
Om dit in beeld te brengen, ben ik voor de nationale verkiezingsserie naar kleinere stadjes buiten Johannesburg gegaan om zo de verkiezingssfeer zoveel mogelijk van dichtbij vast te leggen.
De sfeer varieert; sommige mensen zijn er passief onder, terwijl anderen met passie de verkiezingen en hun partij vieren. Ik wilde deze extremen beide vastleggen, evenals de spanningen voorafgaand aan de stemdag, veroorzaakt door het turbulente verleden, het willen verbeteren van het heden, en angst voor de toekomst. Het resultaat is een gevarieerde fotoserie, die de verschillende elementen en emoties van de verkiezingsweken in beeld brengt.
Nu de rust na de verkiezingen is wedergekeerd, kunnen de politieke partijen weer even op adem komen… totdat de bevolking ze weer herinnert aan wat ze voorafgaand aan de verkiezingen hebben beloofd.
