Helen Bartlett is een Brits professioneel fotograaf, gespecialiseerd in fotografie van kinderen en jongeren. Op photokina 2018 vertelde ze Focus over haar werk.
Ik leerde Helen Bartlett kennen op de voorstelling van de Canon EOS R in Londen. Helen was een van de fotografen die door Canon uitgekozen waren om het toestel vooraf te testen. Een paar weken later ontmoeten we elkaar in Keulen, waar Helen haar ervaringen deelt met de bezoekers op de Canon-stand.
Kan je ons iets vertellen over je werk en aanpak?
Helen Bartlett: Ik ben een professioneel fotograaf en specialiseer me in families met kinderen – alles van pasgeborenen tot tieners. Al mijn werk is in zwart-wit. Ik werk altijd op locatie, bij mijn klanten thuis of op een plek waar ze anders met hun kinderen naartoe zou gaan. Ik vind het belangrijk om kinderen in een vertrouwde omgeving te fotograferen. Als ze dan later die foto’s terugzien, denken ze niet: dat was die keer dat we naar een fotograaf gingen om ons portret te laten maken, maar wel – dat was dat park waar we altijd gingen spelen, en dat is de boom waar ik ooit uit gevallen ben. Ik wil herinneringen vastleggen voor de kinderen die op de foto staan.
Bij het begin van een sessie maak ik wel een wat formelere groepsfoto – mensen willen dat nu eenmaal, vooral oma – maar daarna maken we er gewoon iets leuks van. Een typische sessie duurt van ongeveer acht uur tot half een, een uur. Een shoot met kinderen stopt automatisch wanneer ze moe worden of honger krijgen. Maar dat is al veel tijd om te verschillende dingen uit te proberen.
In Hollywood geldt de regel dat je niet met kinderen of dieren moet werken, want dat loopt zeker mis. Jij houdt je daar niet aan?
Ik hou net van de chaos. Ik ben de jongste van vier kinderen. Mijn moeder had een kinderdagverblijf, dus bij ons thuis liepen er dertig kleuters rond. Ik ben er dus wel aan gewend. Ik hou van de dynamiek tussen kinderen die samen spelen. Als je je zorgen maakt dat er iets zal mislopen, zal er ook iets mislopen. Ik zie alles wat er gebeurt als een kans. En er gebeurt haast nooit iets dat je niet met een koekje kunt oplossen.
Elke shoot met kinderen is anders. Neem een kind drie dagen na elkaar mee naar een park en je zal drie totaal andere dingen meemaken. Met een volwassene is dat veel lastiger, je moet hen zeggen waar ze moeten staan en hoe ze moeten poseren. Kinderen doen gewoon waar ze zin in hebben en ze zijn daar briljant in.
Wat is het meest avontuurlijke dat je al gedaan hebt voor een shoot?
Ik ben bang voor water, dus die keer dat ik een waterski-shoot deed vond ik al avontuurlijk genoeg (lacht). Sinds kort heb ik een onderwaterhuis voor mijn camera zodat ik mee in zee kan gaan als kinderen dat willen doen. Maar ik volg meestal gewoon wat de kinderen doen. Ik zal nooit zelf voorstellen dat ze in een boom moeten klimmen of ergens van afspringen. Als ze dat spontaan doen weet ik dat ze het al eerder gedaan hebben en dat het veilig is.
Waar komt je liefde voor fotografie vandaan?
Mijn vader was een amateurfotograaf met een eigen doka, mijn broers en ik mochten al heel snel met manuele Russische meetzoekercamera’s spelen, en we leerden onze eigen foto’s ontwikkelen en afdrukken. We hadden thuis zelfs een doka voor kleur, wat erg ongewoon is. Maar ik had toch liefst zwart-wit! Toen ik 16 was, fotografeerde ik tijdens schoolvakanties de kleuters in het kinderdagverblijf van mijn moeder. Ik verkocht de foto’s aan hun ouders om wat zakgeld te verdienen. Na mijn universiteit besloot ik fotograaf worden en een eigen zaak beginnen – erg ambitieus, want ik had geen verstand van zaken. Ik ben nu veertien jaar bezig en hou er nog steeds van.
Toen ik begon vroeg ik advies aan professionals en velen raadden het me af. Maar ik heb toch doorgezet. Ik zal zelf dus nooit zeggen dat iemand zijn of haar droom niet mag volgen. Maar het volstaat niet om een goed fotograaf te zijn. Leer marketing, leer hoe sociale media werken, leer je klanten kennen. Je mag de beste foto’s ter wereld maken maar als niemand er voor wil betalen, blijft het niet duren.
Vandaag is iedereen fotograaf. Waarom boeken mensen dan nog een professioneel fotograaf om hun kinderen te fotograferen?
Ik heb twee soorten klanten. Enerzijds zijn er mensen die nooit foto’s maken. Anderen hebben zelf een goede camera en kennen best wat van fotografie. Maar als je zelf foto’s maakt, dan sta je natuurlijk niet zelf mee op de foto, en daarom boeken ze mij dan.
Wat spreekt je zo aan in zwart-wit?
Zwart-wit heeft een tijdloze eigenschap die goed past bij foto’s van een kind. Mijn vader fotografeerde ons ook in zwart-wit. Die foto’s zien er vandaag nog steeds goed uit, en ze passen perfect bij foto’s van mijn ouders en grootouders toen zij klein waren, maar ook bij foto’s van mijn jonge neefjes en nichtje. Met kleur word je veel sneller afgeleid, zeker bij kinderen. Je focust op het t-shirt of het felgekleurde stuk speelgoed.
Je bent hier als ‘ambassadeur’ voor Canon. Vanwaar de keuze voor Canon?
Voor ik zelfstandig begon, heb ik een tijd als assistent gewerkt bij een vriend van mij broer. Hij werkte met Hasselblad en ik stond eigenlijk op het punt een Hasselblad aan te schaffen – nog met film. Toen ontmoette ik in Cambridge en aardige man die me vertelde dat digitale camera’s toch wel de toekomst waren, en dat ik veel beter een Canon 10D zou kopen. Hij zou me wel uitleggen hoe die werkte. Ik vond het wel een goed voorstel ook al omdat het me de kans gaf die man vaker te zien. Veertien jaar later werk ik nog steeds met Canon en ben ik met die man getrouwd!
Je was een van de eerste fotografen die de EOS R kon uitproberen. Wat vind je van het toestel?
Ik wist eigenlijk niet wat ik ervan moest verwachten. Ik had niet gedacht dat het mijn EOS 1D X zou kunnen vervangen, maar ik ben erop verliefd geworden. De elektronische zoeker is echt prachtig en het is een voordeel dat je de belichting meteen kunt beoordelen. Ik werk vaak in kleine donkere flats in Londen, en daar is het scherm dat kan uitklappen erg handig. En de 50mm F1.2 is de beste lens die ik ooit heb gebruikt.
