Afgelopen maandag is David Goldblatt overleden, thuis in Johannesburg, aan de gevolgen van kanker. Hij was een van de belangrijkste Zuid-Afrikaanse fotografen, die een grote invloed heeft gehad op het werk van zijn fotograferende landgenoten. Hij legde op subtiele wijze de apartheid vast, niet om makkelijke tegenstellingen te tonen maar juist beelden die stemden tot nadenken over de complexe samenleving in Zuid-Afrika.
Goldblatt maakte de hevige onlusten in Zuid-Afrika van de jaren 70 mee, maar stond niet vooraan om ze te fotograferen. Hij noemde zichzelf weleens te laf voor dat journalistieke werk, maar eigenlijk had het er vooral mee te maken dat hij verder wilde kijken dan de oppervlakte. “Als fotograaf ben ik geïnteresseerd in de oorzaak van gebeurtenissen”, aldus Goldblatt.
De ouders van Goldblatt waren als kind in Zuid-Afrika beland, ontvlucht aan de pogroms tegen joden in Litouwen. Geboren in 1930 was hij voorbestemd om de kledingzaak van zijn vader over te nemen. Na een universitaire studie handel besloot hij de winkel te verkopen en fotograaf te worden.
In 1973 vestigde hij zijn naam met werk dat hij maakte over de goudmijnen in zijn vaderland, verzameld in het boek On the Mines dat hij samen met Nadine Gordimer maakte (die later de Nobelprijs voor literatuur kreeg).
Tot ver in de jaren 90 werkte hij in zwartwit. Goldblatt: “Kleur vond ik een te zoet medium om de boosheid, afkeer en angst weer te geven die leidden tot de apartheid.” Toen de digitale ontwikkelingen vorderden stapte hij toch over op kleur: “Ik kon met de computer in kleur dingen doen die ik voorheen met zwartwit in de doka deed.”
De Zuid-Afrikaanse fotograaf Gideon Mendel – van de generatie na Goldblatt – schrijft op zijn Facebook-pagina: “Such sad news. The great and deeply inspiring South African photographer, David Goldblatt, passed away last night. I share this image remembering one of the technical tips David taught me. In 1985 he offered me the use of his darkroom to print my very first exhibition where he showed me how to achieve the deepest black tones (leaving the print in the developer for much longer than was recommended). He was so generous with his time and support with many generations of emerging South African photographers. I am one of many who have frequently visited his home and received his insightful and often rough feedback on our work. At crucial points in my early development his support was amazing and I have no doubt that he helped me become the photographer I am today. I remember him saying that the stronger he felt about his subject, the more he overexposed his black and white film.”
In 2007 was in Huis Marseille in Amsterdam Goldblatt’s tentoonstelling Intersections te zien.
• New York Times: David Goldblatt, Acclaimed South African Photographer, Dies at 87
• Werk van Goldblatt is onder meer te bekijken op de site van Goodman Gallery
