Wat doet oorlog met mensen? Deze vraag staat centraal in de tentoonstelling, vanaf 18 juli te zien in het Haags Historisch Museum. Ooggetuigen vertellen over de angstige meidagen van 1940, het Duitse bestuur, de razzia’s, de Jodenvervolging, de Atlantikwall, het afvuren van V-2’s, de bombardementen en de Hongerwinter. De bijzondere verhalen -aangevuld met foto’s, film en objecten- maken van de tentoonstelling een indrukwekkende ervaring. De tentoonstelling begint met de bevrijding in mei 1945. Voor veel mensen een vreugdevolle gebeurtenis, maar voor anderen, bijvoorbeeld leden van de NSB, het begin van een onzekere toekomst. In de tentoonstelling keert dit moment van bezinning steeds terug.
In de vele persoonsbeschrijvingen worden de belevenissen van Hagenaars tijdens de bezetting behandeld, maar ook wordt beschreven hoe het de overlevenden is vergaan na de oorlog. Bijzondere aandacht is er voor de Joodse stadsgenoten die werden omgebracht tijdens de bezetting, onder wie ook George Maduro (nu opgenomen in de Canon van Nederland). Anderen sneuvelden bij bombardementen, of stierven bij gebrek aan voedsel tijdens de Hongerwinter. Ook het vervolg op de oorlog komt aan bod. Hoe was het om terug te keren in een ernstig gehavende stad, als overlevende, of juist als verstotene?
Het is boeiend om te zien hoe het leven van de ooggetuigen verliep tijdens en na de bezetting. Erik Hazelhoff Roelfzema is onze bekendste Engelandvaarder. Mede dankzij zijn vriendschap met prins Bernhard en zijn vlotte pen, wist hij na de oorlog grote bekendheid te krijgen. Daarbij bleven veel verzets-collega’s, die minstens op dezelfde wapenfeiten konden bogen in de schaduw.
In de tentoonstelling komen juist veel gewone stadsgenoten aan het woord, in voor het Haags Historisch Museum gefilmde interviews. Iemand als Arie Spaans uit de Scheveningse wijk Duindorp vertelt hoe hij speelde met zijn vriendjes te midden van de Atlantikwall. Aan de hand van dit soort getuigenissen wordt de bezetting in Den Haag invoelbaar. Deze persoonlijke verhalen worden aangevuld met voorwerpen met een bijzonder verhaal, dierbare herinneringen die vaak jarenlang zijn bewaard door Hagenaars. Voor veel mensen is de bezetting een gebeurtenis die hen nog steeds bezig houdt.
Verlangen naar Vrijheid en Vrede,
Ooggetuigen van ’40 – ’45
18 juli t/m 27 januari 2021
Haags Historisch Museum
Korte Vijverberg 7, Den Haag
