De glasdia’s van J.H.G. Pabon in ere hersteld

Was je opa amateurfotograaf?
“Hij was een bevlogen gymleraar en had veel contact met zijn leerlingen. Fotografie was puur een hobby. Mijn opa is gevraagd om partner te worden bij een fotograaf maar dat wilde hij niet. In de jaren twintig maakte hij de emulsies voor de glasplaten nog zelf. De meeste beelden komen uit de jaren twin­tig, maar de oudste foto, van een smidse in Nijmegen, is uit 1907.”

Wat staat er op de beelden?
“Natuurlijk zijn er veel familiefoto’s, zodoende heb ik foto’s van mijn vader als baby en een foto van mijn overgrootmoeder. Verder zijn er landschappen, leuke foto’s van het boerenleven rond Coevorden en een paar mooie van het kasteel in Coevorden. Mijn grootouders woonden daar recht tegenover.”

Wanneer kwam de toverlantaarn tevoorschijn?
“Met Kerstmis en Pasen kwam mijn oom Jo bij ons logeren. Dan kwam er meer familie op bezoek en werd er ‘s avonds vertoond, misschien ook wel omdat we toen nog geen televisie hadden. We hadden thuis een voor-en een achterkamer; hier tussenin werd een laken gespannen. Als er veel familie was, stond mijn vader met de toverlantaarn in de voor­kamer en projecteerde dan in spiegelbeeld, zodat wij het plaatje goed konden zien. Steeds werd er dan verteld wie er op de foto’s stonden en waar ze waren gemaakt. Al die gegevens heb ik later op mijn twaalfde nog nagevraagd bij oom Jo en in een schriftje genoteerd. Die vertoningen waren voor mij en mijn zussen een magische ervaring waar we naar uitkeken.”

Een aantal van de dia’s zijn met de hand ingekleurd?
“Mijn opa kon ook heel mooi tekenen en schilderen. Voor de rest weet ik hier weinig van, behalve dat hij naast penselen ook een watje gebruikte.”

Hoe was de staat van de beelden en hoeveel werk kostte het om ze te restaureren en te scannen?
“Na het overlijden van mijn moeder heb ik de dia’s gekregen. Jarenlang heb ik ze van de ene plek naar de andere meegenomen. Ik begon me eigenlijk schuldig te voelen omdat ik er niets mee deed, maar was ook bang dat ze misschien waren vergaan. Het openen van het doosje was dan ook een spannend moment. Gelukkig waren ze nog behoorlijk intact. Op de dia’s zie je wel veel stofjes, puntjes en verontreinigingen. Per dia ben ik zeker een paar uur bezig geweest. Sommige beschadigingen aan de randen heb ik laten zitten om te laten zien dat de tijd z’n werk doet.”

Zijn de beelden historisch gezien van belang, bijvoorbeeld voor Coevorden?
“Ik kan dat moeilijk inschatten. Zelf vind ik de foto’s mooi, ze laten zien hoe mijn groot­vader keek en ze geven een meer persoon­lijke kijk op Coevorden en Drenthe dan de gebruikelijke foto’s uit die tijd. Ik zou het zelf heel leuk vinden als de mooiste foto’s in een boek zouden worden uitgebracht, ik denk ook dat het werk dat verdient.”

Mede door de beelden van je opa ben je zelf fotograaf geworden….
“Vanaf mijn zestiende wilde ik fotograaf worden. Uiteindelijk werd ik filmer (rapid-eye-movement.nl) maar ik heb sinds een paar jaar fotografie weer opgepakt als hobby en beroep. Als ik de foto’s van mijn opa nu zie, is het soms net alsof ik een bepaald gevoel voor compositie herken. Maar misschien is de wens vader van deze gedachte… Dat doet er ook niet toe, het idee is hoe dan ook prettig.”

instagram.com/johanpabon_historicalphoto/