Als je verstandig bezig bent, fotografeer je nooit mensen zonder hun toestemming. Aan een mondelinge toestemming heb je echter niet veel als je niet eens de naam van de persoon weet. Daarom gebruiken veel fotografen een modelvrijwaringsverklaring. Dat kan ook via een app.
Of je nu op straat of in je studio fotografeert, je kunt een opname met mensen –hoe klein afgebeeld ook– niet zomaar publiceren. Als fotograaf heb jij weliswaar het auteursrecht, maar de persoon die op de foto staat, heeft het portretrecht. Dit is kortgezegd het recht om zich tegen publicatie te verzetten. Stel dat je etende mensen voor een cafetaria zou fotograferen, of mensen in badkleding op het strand. Zo’n opname zou je kunnen verkopen aan een bedrijf dat dieetproducten aanbiedt. Als de mensen herkenbaar op de foto staan, moeten zij expliciet toestemmen met publicatie. Als je zonder toestemming publiceert, kun je een claim krijgen, in dit geval omdat mensen niet als ‘dik’ afgebeeld willen worden.
Fotografen gebruiken daarom een model-vrijwaringsverklaring oftewel Model Release Form met een duidelijke omschrijving van het (mogelijke) doel van de opnamen. Je kunt de gegevens van je model noteren en hij of zij kan ter plekke toestemming voor eventuele publicatie verlenen via een handtekening.
Toestemming via een app
Als je veel fotografeert, zit je al snel met een stapel vrijwaringsverklaringen; niet echt handig. Door gebruik van een app, zoals Model Releaser, kun je het proces inclusief de archivering automatiseren. Hoe werkt dit precies?
Model Releaser is beschikbaar voor Android en iOS, en de gratis versie is al behoorlijk bruikbaar. Je begint met het (eenmalig) invullen van je gegevens, zoals naam, bedrijfsnaam, adresgegevens en het invoeren van je handtekening en bedrijfslogo. Je kunt nu een formulier kiezen uit de meegeleverde, Engelstalige templates, waarvan een aantal met de eisen van ASMP (American Society of Media Photographers) en stockbureaus als Getty/iStock en Shutterstock.
Je maakt nu met je smartphone of tablet een foto van het model of van ID zoals een paspoort. Een groot voordeel ten opzichte van andere apps omdat je zo een model sneller terug kunt vinden. Op de Model Info-pagina vul je de gegevens van het model in: naam, contactgegevens en geboortedatum en onderaan kan hij of zij de handtekening zetten. Je kunt het best een tablet gebruiken, dan is alles leesbaarder en het zetten van een handtekening (liefst met een stylus!) gemakkelijker. Je hoeft nu alleen nog maar op Create Model Release te drukken en je modelvrijwaringsverklaring wordt gemaakt. Hij wordt automatisch als PDF en j-peg opgeslagen waarna je hem kunt verzenden, bijvoorbeeld naar je model. Heb je meerdere ingevulde formulieren op je smartphone of tablet staan, dan is het handig om ze als spreadsheet naar je computer te verzenden.
Betaalde versies
Bij de betaalde versies ontbreken uiteraard de advertenties en heb je meer mogelijkheden. Bij Premium ($ 3,99) beschik je over een shoot-kalender en kun je zelf release-formulieren ontwerpen, belangrijk omdat je dan de Nederlandse taal en eisen kun toepassen. Meer info over deze eisen vind je op focusmagazine.nl via de zoekterm ‘Portretrecht’. Bij Professional ($ 7,99) kun je formulieren opslaan in Google Drive en iCloud, je kunt ze dan vanaf elk apparaat openen. Bij Studio ($ 12,99) tenslotte kun je formulieren meteen uit de app printen, meerdere fotografen toevoegen en veel zaken aanpassen.
Model Releaser
Android/iOS
gratis
(ad-free versies met extra mogelijkheden: $ 3,99-$ 12,99)
Dit artikel is afkomstig uit Focus 1 2020.
