In het Batis-gamma neemt het nieuwe objectief positie in tussen de F2/25 mm groothoek en de F1,8/85 mm portrettele. De keuze voor 40 mm als brandpuntsafstand is misschien ongewoon, maar ligt toch eigen-lijk voor de hand. Wie een objectief met een meer traditionele brandpuntsafstand als 35 mm of 50 mm zoekt voor een Sony systeemcamera, wordt immers al goed bediend door Sony zelf. Met 40 mm brengt Zeiss een alternatief naar de Alpha-wereld. En zoals je ook elders in deze Focus kunt lezen: 40 mm is best een aangename brandpuntsafstand die goed aansluit bij de normale menselijke kijkhoek, en inzetbaar voor onder meer straat-fotografie, landschappen en architectuur. De CF in de naam staat voor ‘close focus’; het optisch ontwerp maakt namelijk een mini-male scherpstelafstand van 24 centimeter gerekend vanaf het sensorvlak mogelijk. Dat komt neer op een werkafstand van onge-veer 14 centimeter vanaf de voorzijde van het objectief. De afbeeldingsmaatstaf bij die afstand is 1:3,3 – we zitten dus niet in het echte macrobereik van 1:1 maar fraaie close-ups zijn wel goed mogelijk.
Het oled-display geeft de scherpstelafstand en scherptediepte aan. 
De focusbegrenzer heeft drie posities.
Minimalistisch
Net als alle andere Zeiss Batis-objectieven heeft de Batis F2/40 mm CF een elegant en minimalistisch design. Behoorlijk uniek is de aanwezigheid van een oled-display dat bij manuele scherpstelling de scherpstelafstand en de scherptediepte weergeeft. Er is ook een focusbegrenzer – een primeur voor de Batis-reeks – met drie posities: 24 tot 50 cm, 40 cm tot oneindig, en het volledige bereik. De scherpstelring is elektronisch gekoppeld, wat een heel precieze manuele scherpstelling mogelijk maakt. De autofocus werkt (op een Sony A7 III) snel en accuraat, en nagenoeg geruisloos. Voor zijn lichtsterkte is het objectief relatief licht – de één stop lichtsterkere Sigma F1,4/ 40 mm Art (zie de test verderop in deze Focus) weegt liefst drie keer meer. Niettemin voelt de metalen behuizing robuust aan. Het objectief is stof- en spatwaterdicht zodat je hem niet weg hoeft te bergen tijdens een regenbui of een sneeuw- of zandstorm.
Beeldkwaliteit
De Zeiss Batis 40 mm levert scherpe opnames met veel contrast, en bijna zonder enige vervorming. Bij gebruik van de grootste diafragma’s om het onderwerp te isoleren wordt de achtergrond mooi onscherp afgebeeld. Op F2 is er lichte lichtafval in de hoeken, wat te verwachten is voor dit type objectief; de vignettering is makkelijk te corrigeren in nabewerking en verdwijnt al bij F2,8. In zeer contrastrijke situaties treedt chromatische aberratie op; ook deze is makkelijk te verwijderen.
Conclusie
Dit nieuwe objectief is een waardevolle aanvulling van de Batis-familie voor Sony full-frame systeemcamera’s. De ongebruikelijke brandpuntsafstand blijkt in de praktijk zeer aangenaam om mee te werken, en dankzij de korte scherpstelafstand is het mogelijk om details van dichtbij vast te leggen.
