Op 11 november 2018 is het 100 jaar geleden dat de Eerste Wereldoorlog ten einde kwam. Een memorabele dag en het eind van een verschrikkelijke periode in de geschiedenis.
Focus is opgericht aan het begin van het oorlogsjaar 1914. En omdat wij op de redactie alle jaargangen in de kast hebben staan, bekeken we de stand van de fotografie op 11 november 1918. In dat nummer is echter niet veel te vinden over de oorlog. Terugzoekend in de jaargang van 1914 vinden we wel een redactioneel stuk in Focus no. 22, 10 augustus 1914 waarin ‘de toestand’ besproken wordt: ‘De diepschokkende gebeurtenissen op het wereldtooneel kunnen ook hier niet ongemerkt voorbij worden gegaan. Al wordt ons land niet direct betrokken bij den oorlog – waarop tot op dit oogenblik alle hoop is – het kan niet uitblijven en het is al pijnlijk voelbaar, dat, wat rondom gebeurt, groote invloed zal hebben ook op de fotografie ten onzent. …’
Ook viel een advertentie op uit diezelfde editie van de firma Ivens & Co. Zij voorzagen al schaarste en kregen daar natuurlijk gelijk in. Nederland bleef neutraal maar werd vooral ook op economisch vlak geraakt. Verder nam het ongeveer een miljoen, vooral Belgische, vluchtelingen op. Bedenk dat de bevolking destijds uit 6 miljoen Nederlanders bestond. Hoe onbelangrijk het nu voor ons lijkt, gezien de omstandigheden, was het voor fotografen lastig om aan hun materiaal te komen om te fotograferen. Vandaar dat de firma Gevaert in de editie van 10 november 1918 het bericht plaatste dat de vraag naar fotopapier onverminderd blijft maar dat de aanvoer trager verloopt dus dat de ‘Heeren Fotografen gelieven derhalve steeds ZEER TIJDIG de GEVAERT PAPIEREN te bestellen, willen zij hiervan zoo regelmatig mogelijk voorzien blijven.’
Advertentie Gevaert Papieren uit Focus 10 november 1918
In december 1918 staat weer een bericht van Gevaert waarin zij de Nederlandse Fotowereld bedanken voor hun blijvende belangstelling in de afgelopen oorlogsjaren.
Fotografen als Fernand Cuville, Hans Hildenbrand en Jules Cervais-Courtellemont getuigden van de verschrikkingen van deze oorlog zoals de Nederlandse fotografen van de groep, die later de Illegale Camera werd genoemd, dat deden in de Tweede Wereldoorlog.
Met alle respect is het goed om te zien dat de fotografie door gaat, ook toen al, en onder welke omstandigheden dan ook.
Voorwoord uit Focus no. 23, 20 augustus 1914
