Fotograaf Steef Zoetmulder (1911 – 2004) is een sleutelfiguur uit de naoorlogse Nederlandse kunstfotografie en staat bekend om zijn creatieve verbeelding van de alledaagse realiteit. Bijzondere structuren en patronen, benadrukt door onverwachte invalshoeken, belichting en uitsneden, zijn kenmerkend voor zijn werk. Iconische Rotterdamse gebouwen, stillevens, portretten en abstracte composities op ruim 50 vintage, door Zoetmulder zelf vervaardigde, afdrukken zijn nu voor het eerst voor het publiek te zien.
Steef Zoetmulder groeit op tijdens het Interbellum waarin hij – geïnspireerd door fotografen zoals Piet Zwart, Gerrit Kiljan en Jan Kamman – de grondbeginselen van de Nieuwe Fotografie onderschrijft, een stroming die zich richt op de eigenzinnige en grafische weergave van het onderwerp. Hij ontwikkelt een eigen beeldtaal die verwant is met de ‘Subjektive Fotografie’, waarin de vorm en expressie belangrijker worden geacht dan het documenteren van het onderwerp. Door steeds opnieuw te experimenteren, met verschillende beelduitsneden, belichtingstechnieken, perspectieven en composities, vormt Zoetmulder een steeds abstracter beeld. Hij noemt deze ‘fotografische motieven’.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog richt Zoetmulder zich op publiciteits- en reclamefotografie. In een studio aan de Schiedamseweg in Rotterdam werkt hij aan opdrachten van verschillende bedrijven. Op 31 maart 1943 vernielt een bombardement zijn studio en daarmee het grootste gedeelte van zijn fotoarchief. Zoetmulder laat zich hierdoor niet kleineren en opent een nieuwe studio. Hier werkt hij vooral als portret fotograaf. Aan het einde van de Tweede Wereldoorlog, na de bevrijding, werpt hij zich weer volledig op reclame fotografie. Tijdens de wederopbouw kwamen er weer veel opdrachten binnen. Zo zijn mode, handel en industrie thema’s die veelvuldig voor zijn lens verschijnen. De onderwerpen in de foto’s geven de esthetiek en sfeer van de naoorlogse wederopbouw weer.
Voor zijn met licht en glas gecomponeerde werk – zogeheten ‘lichtgrafieken’ – fotografeert hij door vervormd glas of water heen: experimenten die doen denken aan het gebruik van distortions (vervormingen) binnen de surrealistische fotografie. De lichtgrafieken zijn het meest recente werk van Zoetmulder waar hij zich tot 1986 mee bezig hield. Speciaal voor de tentoonstelling selecteerde Maartje van den Heuvel – conservator fotografie bij Universitaire Bibliotheken Leiden (UBL) – ruim vijftig originele afdrukken, aangevuld met archiefstukken van de fotograaf, die zijn brede oeuvre belichten.
Steef Zoetmulder
t/m 7 jan 2024
Kunsthal
Museumpark, Westzeedijk 341, Rotterdam
Ook nu te zien: Vrije Vogels in de Grote Kerk Breda
